Soru Sor
Sorunu sor hemen cevaplansın.
# MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI (30 Ekim 1918) # Mondros'un Egemenlik Haklarını Kısıtlayan Maddeleri # Mondros'un 7. Maddesi # Mondros'un 24. Maddesi # Askeri Hükümler # Ekonomik Hükümler # Mondros Ateşkes Antlaşmasının Önemi Ve Sonuçları # Mondrosun Uygulanması # Mondros Ateşkes Antlaşması Sonrası Gerçekleşen İşgaller # İngiltere'nin İşgalleri # Fransız isgalleri # İtalyanların İşgalleri # Yunan İşgalleri # Mondros Ateşkes Antlaşmasına Tepkiler # Ünite İle İlgili Terimler
Yeni hükümeti ittihatçı olmayan Ahmet Izzet Paşa kurdu. Ittihat ve Terakkiciler Divan-ı Harpte yargilanacakları korkusuyla gizlice ülkeyi terk ettiler. Yeni hükümet itilaf Devletleri'ne başvurarak Wilson ilkeleri doğrultusunda ateşkes yapilmasını istedi. Ahmet lzzet Paşa hükümetinde Bahriye Nazırı olan Rauf Orbay başkanlığindaki bir heyet Ateşkesi imzalamakla görevlendirildi.
Ingiliz Amiral Calthorpe'nin Itilaf Devletlerini temsil ettiği görüşmeler sonucunda 30 Ekim 1918'de Mondros Ateşkes Antlaşması imzalandı.
Bu maddeyle;
- Istanbul ve Osmanli'nın siyasi varlığı tehdit altina girmiştir.
- Anadolu ile Rumeli topraklarının bağlantisı kesilerek Osmanli'nın toprak bütünlüğü bozulmuştur.
Ateşkesin en tehlikeli maddesidir. Itilaflarin isterlerse bütün Anadolu topraklarını ve stratejik noktaları işgal edebileceklerini göstermektedir. Itilaflar devletleri işgalleri bu maddeye dayanarak yapmışlar ve Wilson ilkelerine ters düşmekten de kurtulmuşlardır.
Türk ulusuna hayat hakki tanimayan bir maddedir. Ayrica yapacakları işgalleri hukuki bir zemine oturtmuşlardır.
Bundan hareketle bu şehirlerin Ermenilere verileceği ve bu bölgede bir Ermeni Devleti'nin kurulacağı görülmektedir. Ermeni devletine ortam hazırlanmaya çalışılmıştır.
Bütün haberleşme istasyonları (telsiz, telgraf ve kablo) itilaf Devletleri'nin denetimine verilecektir. Oluşabilecek direniş harekatini kırmak ve dünya kamuoyunu işgallerden habersiz birakmak için yapmışlardır.
İtilaf Devletleri bütün haberleşme hatlarını ele geçirerek kendilerine karşı yapılacak organize hareketleri amanında öğrenmeyi ve direnişleri bastırmayı amaçlamışlardı. Ayrıca bütün istasyonların İtilaf Devletlerine bırakılması Anadolu topraklarının bütünüyle işgal edilebileceğinin bir belirtisidir.
İtilaf Devletleri bütün haberleşme hatlarini ele geçirerek kendilerine karşı yapilacak organize hareketleri zamaninda öğrenmeyi ve direnişleri bastirmayı amaçlamışlardı. Ayrıca bütün istasyonların Itilaf Devletleri'ne birakilması Anadolu topraklarının bütünüyle işgal edilebileceğinin bir belirtisidir.
Alman ve Avusturya uyruklu asker ve sivil memurlar en kısa zamanda Osmanlı Ülkesini terk edecektir. Amaç: Siyasi alanda Osmanlı Devleti'ni yalnız bırakmaktır.
İtilaflar Osmanlı Devleti'nin diğer devletlerle ilişkilerine de müdahale ederek egemenlik haklarını kısıtlamışlardır.
Osmanlı Savaş gemileri teslim olacak ve Osmanlı limanlarında gözaltında bulundurulacaktır.
Bu iki madde ile Osmanlı askeri yönden savunmasız bir duruma getirilmiştir. Bu durum itilafların işgallerini kolaylaştırmiş ve Türk halkinin silahlanarak direnişe geçmesine neden olmuştur.
Osmanli esirleri Itilaf Devletleri'nce tutuklanacak ve savaş suçlusu muamelesi yapilacaktır. itilafların ve Ermenilerin esirleri serbest birakilacaktır.
Ateşkes şartları görüşülürken devletlerin eşitliği ilkesine uyulmamıştır. Bu antlaşma bir Ateşkes Antlaşması olmasina ragmen, Bariş Antlaşması gibi hareket edilmemiştir.
Trablusgarp ve Bingazi'deki Türk Subaylari italyan garnizonlarına; Hicaz, Suriye Irak'ta bulunan askeri birlikler itilaflara teslim olacaktir. Ayrica Iran ve Kafkasya'daki Osmanlı birlikleri geri çekilip terhis edilecektir.
Tüm askeri malzemelere el konulacaktir.
Boğaz istihkamları itilaflara birakilacak.
Osmanlı sularındaki torpillerin temizlenmesinde itilaflara yerleri gösterilecek ve yardim edilecektir.
Ülkenin ihtiyaçları karşılandıktan sonra geri kalan kömür, akaryakıt ve deniz gereçleri dışarıya satılmayacak. itilaflar bu maddeleri Türkiye' den karşılayacak.
Toros tünelleri, demiryollari ve deniz işletmeleri Itilaflara birakılacaktır.
Denizciliğe, askerliğe ve ticarete ait maddelerin ve malzemelerin tahribi önlenecektir.
Itilaf Devletleri ağır ekonomik yükümlülükler koyarak Osmanli'nın ekonomik bağımsızlığını elinden almıştır. Böylece kendi kendine ayakta duramayacak olan Osmanlı Devleti'ni kendilerine bagimlı hale getirmişlerdir.
- Kayitsız şartsız bir teslimiyeti içeren Mondros'la, Osmanli Devleti fiilen yok oluyordu.
- Osmanlı Anadolu işgallerini kabullenmişti.
- Mondros'la birlikte başlayan işgaller Anadolu'da Kuva-yı Milliye hareketinin doğmasına neden olmuştur.
- itilaflar Mondros Ateşkesi'ne dayanarak daha önceden yaptıkları gizli paylaşım tasarilarıni uygulamaya başlamiışlardır.
- ingiltere tek başına ateşkesi imzalayarak Fransa ve İtalya'ya üstünlük sağlamıştır.
Görüşmeler sırasında Yunanistan'ın Anadolu'dan pay alamayacağını söyleyen Ingilizler, ateşkese madde olarak girmeyen bu sözlerinde durmadilar ve Yunanistan'ın Anadolu topraklarından pay almasını sağladılar.
Antlaşma hükümlerine göre Osmanlı ordusu terhis edilmeye başlandı. Kisa sürede haberleşme ulaşım düşman kuvvetlerinin eline geçmeye başladı. 6 Kasım'da Çanakkale'ye gelen bir Ingiliz heyetiyle imzalanan antlaşma ile Boğazlar, Ingilizlere teslim edildi. Antlaşma devletlerinin filosu 13 Kasım 1918'de Istanbul Limani'na demirledi. Böylece Osmanli Devleti'nin başkenti fiilen işgal edildi ve Osmanlı hükümeti itilaf Devletleri'nin denetimine girdi. Bu filonun içerisinde Ingilizlerin verdiği söze rağmen Yunan gemileri de bulunuyordu. itilaflar 7. MADDEYE dayanarak işgallere başladılar.
Izmit, Eskişehir, Afyon, Samsun, Merzifon'a asker göndermişlerdir.
Ingilizlerin Batum ve Kars'ı işgal etmesinin nedeni bölgede bir Ermenistan Devleti'nin kurulmasını sağlamaktı. Ayrica Ingiltere gizli antlaşmalara bağlı kalarak Paris Bariş Konferansi'ndan sonra Urfa, Antep ve Maraş'ı Fransa'ya birakmiştır.
Azınlıklar Osmanlı Devleti'nin yıkildiğına kesin gözü ile baktiklarından Anadolu topraklarindan pay almak ve bağımsiz devletleri kurmak için çalışmalara giriştiler. Bu amaçla basın yayın yoluyla propaganda faaliyetlerine giriştiler, dernekler kurdular ve Türk halkina saldırmaya başladilar.
Rumlar işgalleri desteklemiş ve Mavri Mira ile Pontus Rum derneklerini kumuşlardır.
Ermenilerde işgalleri desteklemiş, Ermenistan devletini kurma hayaliyle Hınçak ve Taşnak derneklerini kurmuşlardır.
Araplar da Osmanlidan ayrılma isteklerini belirtmiş ve işgalleri desteklemişlerdir.
Yahudiler ise Filistin topraklarinda bağimsız Israil'i kurmak için uğraştıiklarından olumlu ve olumsuz bir görüş belirtmemişlerdir.
NOT: Türk halkının Anadolu'daki işgallere ve azınlıkların taşkınlıklarına ilk tepkisi direniş cemiyetleri kurmak oldu.
Ateşkes; Sıcak savaş halinin bitmesi durumu
Kilikya; Çukurova Bölgesi'nin antik ismi
Alemdar; Milli Mücadele karşıtı yayın yapan gazete
Kuva-i Milliye; Düzensiz direniş birlikleri
Amiral Bristol; ABD'li general
Megalo İdea; Bizans Devleti'ni tekrar canlandırma hareketi
Etnik-i Eterya; Rumların kurduğu zararlı cemiyetler
Vilayet-i Sitte; Doğu Anadolu'daki altı il
Tersane; Gemilerin yapıldığı yer
Tarih: 2019-07-10 19:35:26 Kategori: Tarih
Soru Tarat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Mondros Ateşkes Antlaşması Nedir
Bu Yazıda Neler Var:
MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI (30 Ekim 1918)
I.Dünya Savaşı Osmanlı Imparatorluğu'nun da içinde bulunduğu İttifak Devletleri'nin yenilgisiyle sonuçlandı. Bu durum karşisında Sadrazam Talat Paşa 8 Ekim'de istifa etti. Böylece İttihat ve Terakki partisi yönetimden çekildi.Yeni hükümeti ittihatçı olmayan Ahmet Izzet Paşa kurdu. Ittihat ve Terakkiciler Divan-ı Harpte yargilanacakları korkusuyla gizlice ülkeyi terk ettiler. Yeni hükümet itilaf Devletleri'ne başvurarak Wilson ilkeleri doğrultusunda ateşkes yapilmasını istedi. Ahmet lzzet Paşa hükümetinde Bahriye Nazırı olan Rauf Orbay başkanlığindaki bir heyet Ateşkesi imzalamakla görevlendirildi.
Ingiliz Amiral Calthorpe'nin Itilaf Devletlerini temsil ettiği görüşmeler sonucunda 30 Ekim 1918'de Mondros Ateşkes Antlaşması imzalandı.
Mondros'un Egemenlik Haklarını Kısıtlayan Maddeleri
Çanakkale ve istanbul Boğazları itilaflara birakılacak.Bu maddeyle;
- Istanbul ve Osmanli'nın siyasi varlığı tehdit altina girmiştir.
- Anadolu ile Rumeli topraklarının bağlantisı kesilerek Osmanli'nın toprak bütünlüğü bozulmuştur.
Mondros'un 7. Maddesi
itilaf Devletleri güvenliklerini tehlikede gördükleri herhangi bir stratejik bölgeyi işgal edebileceklerdir (Mondros 7. Madde).Ateşkesin en tehlikeli maddesidir. Itilaflarin isterlerse bütün Anadolu topraklarını ve stratejik noktaları işgal edebileceklerini göstermektedir. Itilaflar devletleri işgalleri bu maddeye dayanarak yapmışlar ve Wilson ilkelerine ters düşmekten de kurtulmuşlardır.
Türk ulusuna hayat hakki tanimayan bir maddedir. Ayrica yapacakları işgalleri hukuki bir zemine oturtmuşlardır.
Mondros'un 24. Maddesi
Vilayet-i Sitte'de (Altı il: Erzurum, Van, Diyarbakır, Elaziğ, Sivas, Bitlis) herhangi bir karışıklık çıktığında itilaf Devletleri bu illeri işgal edebileceklerdir Mondros 24. Madde. Amaç: işgaller sirasında Ermenilerin de desteğini sağlamaktır.Bundan hareketle bu şehirlerin Ermenilere verileceği ve bu bölgede bir Ermeni Devleti'nin kurulacağı görülmektedir. Ermeni devletine ortam hazırlanmaya çalışılmıştır.
Bütün haberleşme istasyonları (telsiz, telgraf ve kablo) itilaf Devletleri'nin denetimine verilecektir. Oluşabilecek direniş harekatini kırmak ve dünya kamuoyunu işgallerden habersiz birakmak için yapmışlardır.
İtilaf Devletleri bütün haberleşme hatlarını ele geçirerek kendilerine karşı yapılacak organize hareketleri amanında öğrenmeyi ve direnişleri bastırmayı amaçlamışlardı. Ayrıca bütün istasyonların İtilaf Devletlerine bırakılması Anadolu topraklarının bütünüyle işgal edilebileceğinin bir belirtisidir.
İtilaf Devletleri bütün haberleşme hatlarini ele geçirerek kendilerine karşı yapilacak organize hareketleri zamaninda öğrenmeyi ve direnişleri bastirmayı amaçlamışlardı. Ayrıca bütün istasyonların Itilaf Devletleri'ne birakilması Anadolu topraklarının bütünüyle işgal edilebileceğinin bir belirtisidir.
Alman ve Avusturya uyruklu asker ve sivil memurlar en kısa zamanda Osmanlı Ülkesini terk edecektir. Amaç: Siyasi alanda Osmanlı Devleti'ni yalnız bırakmaktır.
İtilaflar Osmanlı Devleti'nin diğer devletlerle ilişkilerine de müdahale ederek egemenlik haklarını kısıtlamışlardır.
Askeri Hükümler
Mondros'un Askeri Hükümleri Sinirların korunması ve iç güvenliğin sağlanması için gerekli görülecek askerlerin fazlası terhis edilecektir. Askeri kuvvetin sayisı Osmanli Devleti ile Itilaf devletleri arasında yapılacak görüşmelerden sonra kararlaştırılacaktır.Osmanlı Savaş gemileri teslim olacak ve Osmanlı limanlarında gözaltında bulundurulacaktır.
Bu iki madde ile Osmanlı askeri yönden savunmasız bir duruma getirilmiştir. Bu durum itilafların işgallerini kolaylaştırmiş ve Türk halkinin silahlanarak direnişe geçmesine neden olmuştur.
Osmanli esirleri Itilaf Devletleri'nce tutuklanacak ve savaş suçlusu muamelesi yapilacaktır. itilafların ve Ermenilerin esirleri serbest birakilacaktır.
Ateşkes şartları görüşülürken devletlerin eşitliği ilkesine uyulmamıştır. Bu antlaşma bir Ateşkes Antlaşması olmasina ragmen, Bariş Antlaşması gibi hareket edilmemiştir.
Trablusgarp ve Bingazi'deki Türk Subaylari italyan garnizonlarına; Hicaz, Suriye Irak'ta bulunan askeri birlikler itilaflara teslim olacaktir. Ayrica Iran ve Kafkasya'daki Osmanlı birlikleri geri çekilip terhis edilecektir.
Tüm askeri malzemelere el konulacaktir.
Boğaz istihkamları itilaflara birakilacak.
Osmanlı sularındaki torpillerin temizlenmesinde itilaflara yerleri gösterilecek ve yardim edilecektir.
Ekonomik Hükümler
Monros'un ekonomik hükümleri itilaflar bütün liman ve tersanelerden faydalanabilecekler.Ülkenin ihtiyaçları karşılandıktan sonra geri kalan kömür, akaryakıt ve deniz gereçleri dışarıya satılmayacak. itilaflar bu maddeleri Türkiye' den karşılayacak.
Toros tünelleri, demiryollari ve deniz işletmeleri Itilaflara birakılacaktır.
Denizciliğe, askerliğe ve ticarete ait maddelerin ve malzemelerin tahribi önlenecektir.
Itilaf Devletleri ağır ekonomik yükümlülükler koyarak Osmanli'nın ekonomik bağımsızlığını elinden almıştır. Böylece kendi kendine ayakta duramayacak olan Osmanlı Devleti'ni kendilerine bagimlı hale getirmişlerdir.
Mondros Ateşkes Antlaşmasının Önemi Ve Sonuçları
- Ateşkesten çok bir barış Antlaşması niteliği taşımaktadir.- Kayitsız şartsız bir teslimiyeti içeren Mondros'la, Osmanli Devleti fiilen yok oluyordu.
- Osmanlı Anadolu işgallerini kabullenmişti.
- Mondros'la birlikte başlayan işgaller Anadolu'da Kuva-yı Milliye hareketinin doğmasına neden olmuştur.
- itilaflar Mondros Ateşkesi'ne dayanarak daha önceden yaptıkları gizli paylaşım tasarilarıni uygulamaya başlamiışlardır.
- ingiltere tek başına ateşkesi imzalayarak Fransa ve İtalya'ya üstünlük sağlamıştır.
Görüşmeler sırasında Yunanistan'ın Anadolu'dan pay alamayacağını söyleyen Ingilizler, ateşkese madde olarak girmeyen bu sözlerinde durmadilar ve Yunanistan'ın Anadolu topraklarından pay almasını sağladılar.
Mondrosun Uygulanması
Padişah, Sadrazam ve Mebuslar Meclisi ateşkesin şartlarını ağır bulmakla beraber ateşkesi onayladılar. Ateşkesin imzalandiği sirada Yıldırım Orduları Grup Komutanı olan Mustafa Kemal bu ateşkes maddelerine itiraz edip Iskenderun'da savunma oluşturunca Yildırım Orduları Grubu kaldırılarak Mustafa Kemal Harbiye Nezaretinin emrine verildi. Mustafa Kemal 13 Kasim 1918'de istanbul'a geldi.Antlaşma hükümlerine göre Osmanlı ordusu terhis edilmeye başlandı. Kisa sürede haberleşme ulaşım düşman kuvvetlerinin eline geçmeye başladı. 6 Kasım'da Çanakkale'ye gelen bir Ingiliz heyetiyle imzalanan antlaşma ile Boğazlar, Ingilizlere teslim edildi. Antlaşma devletlerinin filosu 13 Kasım 1918'de Istanbul Limani'na demirledi. Böylece Osmanli Devleti'nin başkenti fiilen işgal edildi ve Osmanlı hükümeti itilaf Devletleri'nin denetimine girdi. Bu filonun içerisinde Ingilizlerin verdiği söze rağmen Yunan gemileri de bulunuyordu. itilaflar 7. MADDEYE dayanarak işgallere başladılar.
Mondros Ateşkes Antlaşması Sonrası Gerçekleşen İşgaller
İngiltere'nin İşgalleri
Musul (ilk işgal edilen yer), Iskenderun, Urfa, Antep, Maraş, Kars ve Batum'u işgal etmişlerdir.Izmit, Eskişehir, Afyon, Samsun, Merzifon'a asker göndermişlerdir.
Ingilizlerin Batum ve Kars'ı işgal etmesinin nedeni bölgede bir Ermenistan Devleti'nin kurulmasını sağlamaktı. Ayrica Ingiltere gizli antlaşmalara bağlı kalarak Paris Bariş Konferansi'ndan sonra Urfa, Antep ve Maraş'ı Fransa'ya birakmiştır.
Fransız isgalleri
Trakya demiryolunun önemli istasyonlarinı, Adana, Dörtyol, Mersin ve Afyon istasyonlarını işgal etmişlerdir. italyanların işgalleri Italya; Antalya, Konya ve çevresi ile Bodrum, Kuşadası, Fethiye ve Marmaris'i işgal etti.İtalyanların İşgalleri
İtalya, Antalya, Konya ve çevresi ile Bodrum, Kuşadası, Fethiye ve Marmaris'i işgal etti.Yunan İşgalleri
Yunanlılar 18 Ocak 1919 Paris Barış Konferansı kararları gereğince İzmir ve dolaylarını işgal ettiler. Yunanlıların 15 Mayıs 1919'da gerçekleştirdikleri bu işgaller ilk resmi işgallerdir.Azınlıklar Osmanlı Devleti'nin yıkildiğına kesin gözü ile baktiklarından Anadolu topraklarindan pay almak ve bağımsiz devletleri kurmak için çalışmalara giriştiler. Bu amaçla basın yayın yoluyla propaganda faaliyetlerine giriştiler, dernekler kurdular ve Türk halkina saldırmaya başladilar.
Rumlar işgalleri desteklemiş ve Mavri Mira ile Pontus Rum derneklerini kumuşlardır.
Ermenilerde işgalleri desteklemiş, Ermenistan devletini kurma hayaliyle Hınçak ve Taşnak derneklerini kurmuşlardır.
Araplar da Osmanlidan ayrılma isteklerini belirtmiş ve işgalleri desteklemişlerdir.
Yahudiler ise Filistin topraklarinda bağimsız Israil'i kurmak için uğraştıiklarından olumlu ve olumsuz bir görüş belirtmemişlerdir.
NOT: Türk halkının Anadolu'daki işgallere ve azınlıkların taşkınlıklarına ilk tepkisi direniş cemiyetleri kurmak oldu.
Mondros Ateşkes Antlaşmasına Tepkiler
Padişah ve mebuslar Meclisi İngiltere'nin koruyuculuğuna güvenerek antlaşmayı onaylamıştır. Mondros Ateşkesi'nin imzalandığı sırada Yılırım Orduları Grup Komutanı olarak Suriye - Filistin Cephesinde olan Mustafa Kemal İstanbul'a bir telgraf çekerek antlaşma hükümlerinin kabul edilemez oluğunu dile getirmiştir. Bir süre sonra Yıldırım Orduları Grup Komutanlığı feshedilmiş ve Mustafa Kemal İstanbul'a çağrılmıştır. Mustafa Kemal 13 Kasım 1918'de İstanbul'a gelmiştir.Ünite İle İlgili Terimler
Magna Armina; Büyük Ermenistan İdealiAteşkes; Sıcak savaş halinin bitmesi durumu
Kilikya; Çukurova Bölgesi'nin antik ismi
Alemdar; Milli Mücadele karşıtı yayın yapan gazete
Kuva-i Milliye; Düzensiz direniş birlikleri
Amiral Bristol; ABD'li general
Megalo İdea; Bizans Devleti'ni tekrar canlandırma hareketi
Etnik-i Eterya; Rumların kurduğu zararlı cemiyetler
Vilayet-i Sitte; Doğu Anadolu'daki altı il
Tersane; Gemilerin yapıldığı yer
Tarih: 2019-07-10 19:35:26 Kategori: Tarih
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Yorum Yapx